چوب سان پلاست

1) روف گاردن، فضای سبز از دیگاه زیست محیطی

عبارت است از فضایی نسبتا بزرگ متشکل از گیاهان با ساختی شبه جنگلی و برخوردار از بازدهی زیست محیطی، اکولوژیک معین و در خور شرایط زیست حاکم بر شهر.

فضای سبز آموزشی در درجه اول از نظر زیست محیطی حائز اهمیت است و در درجه دوم اهمیت مربوط به استفاده کنندگان در ساعات فراغت از این فضاها به عنوان مرکز تفریحی فرهنگی و نظایر آن میباشد.

فضای سبز مکانهای آموزشی به ویژه در شکل چیره درختی می توانند در کاهش آلودگی های شیمیایی هوا بسیار موثر باشند.

برای بهره وری از این کارکرد، درختان باید ضمن استفاده از گونه های غیر حساس و مقاوم، در صورت صدمه دیدن، ترمیم، و احیاء آنها همیشه مد نظر قرار گیرد.

گیاهان و درختان وسیله بسیار موثری در مبارزه با آلودگی های شیمیایی هوا هستند.

گیاهان با جذب مقدار زیادی دی اکسید کربن و تولید مقدار قابل توجهی اکسیژن که گازی حیات بخش برای انسان است، امکان رقیق تر شدن آلاینده های شیمیایی هوا را فراهم می آوردند.

مهم ترین عملکرد گیاهان در پاکیزه سازی هوا، کنترل آلودگی هوا است.

گیاهان از طریق اکسیژنه کردن و رقیق کردن هوا آلودگی های آن را کنترل می کنند.

برگ های کرکدار، شاخه ها و تنه های درختان با پوسته خشن ناخالصی های هوا مانند گرد و خاک گرده گیاهان، دود، بخار و بوهای ناخوشایند را به خود می گیرند.

این ذرات سپس توسط باران شسته شده و به زمین می ریزند.

روف گاردن و تولید اکسیژن و جذب دی اکسید کربن

درختان با این دو کارکرد خود نقش موثری در بهبود شرایط زیست محیطی اماکن آموزشی ایفا می کنند.

اگرچه در محیط های بزرگ آموزشی از نظر ایجاد توازن اکسیژن نقش درختان و فضای سبز نمی تواند قابل ملاحظه باشد ولی در محیط های کوچک قابل چشم پوشی نیست.

هر درخت راش با عمر متوسط به اندازه سه برابر حجم دو اتاق یک نفره می تواند هوا را از دی اکسید کربن پاکسازی کند و در حالی که 30 - 40 متر مربع از درختان می توانند اکسیژن مورد نیاز یک نفر را تامین کنند.

هوای مورد نیاز هر فرد 15 کیلوگرم در روز است.

براساس تحقیقات انجام شده تنها 1/5 متر مربع چمن کوتاه نشده می تواند به اندازه نیاز یک انسان در سال اکسیژن تولید می کند.

روف گاردن و جذب ذرات آلاینده هوا

درختان به سبب پراکندگی شاخ و برگ خود بر تمام زوایا و سطوح همچون یک گرد گیر عمل می کنند.

درختان بسته به ساختار تاج، نوع طبقه بندی تراکم و عرصه های درختکاری شده، عمق توده درختی، ضخامت برگ ها و غیره قادرند مقداری از ذرات معلق در هوا را روی سطح برگ های خود جذب و پس از هر بارندگی، به سطح زمین بازگردانند.

به علاوه گیاهان بسته به تراکم قادرند از حرکت ذرات خاک در سطح زمین جلوگیری نمایند، به این ترتیب اثری غیر مستقیم در پاک سازی هوا دارند.

این موضوع به کاهش سرعت باد در مجاورت درختان و فضاهای سبز مربوط می شود.

در محوطه های آموزشی و پرورشی بهتر است از ذرختانی با برگهای متراکم تر، زبرتر، بزرگ تر، و کرکدارتر استفاده شود که در پاک سازی هوا تاثیر بسزایی دارد.

تلطیف هوا

گیاهان و فضای سبز در تمامی مکانها و به خصوص محیط های آموزشی، با شدت بخشیدن به مقدار تبخیر عرصه از طریق برگ ها، دو اثر بسیار مهم در تلطیف هوا دارند.

یکی خنک کردن محسوس هوای محیط، و دیگری بالا بردن رطوبت نسبی.

این مورد خود یکی از مهم ترین دستاوردهای فضای سبز و هدف از ایجاد آن به شمار می رود.

روف گاردن، جلوگیری از آلودگی های صوتی و کنترل صدا

فضای سبز و کاشت درختان در کاهش آلودگی صدا بسیار موثر است و می توانند در صورت برخورداری از گونه های مناسب و کاشت اصولی تا حدودی صدا را کاهش دهند بالاخص فضاهای آموزشی که بعضا مجبور به ساخت آنها

در مکانهای پر سر و صدا هستیم.

فضای سبز در مدارس در جذب ارتعاشات صوتی و کاهش دامنه شدت آن نیز تاثیر دارد.

به این ترتیب در محدوده فضای سبز بسته به انواع گونه های مورد استفاده و تراکم، عمق و ارتفاع گیاهان و درختان، محیطی امن و آرامش بخش به وجود می آید که در آن شدت و ترکیب طول موج صوتها، تعدیل می شود.

درختانی که برگ های بزرگ، انبوه، زبرو کرکدار دارند در جذب آلاینده های صوتی هم موثرتر هستند.

ارتعاشات امواج صدا توسط برگ ها و شاخه های درختان جذب می شود.

برای این منظور گیاهان با ترکیب و بافت باز خیلی بهتر از گیاهان با بافت متراکم عمل می کنند.

طبق مطالعات انجام شده، قدرت صدا گیری انواع مختلف درختان تفاوت چندانی با یکدیگر ندارد، بلکه باز یا متراکم بودن بافت آنها حائز اهمیت است.

به علاوه درختان دائمی در تمام مدت سال به صورت یکنواخت صدا را کاهش می دهند و در صورتی که درختان خزان پذیر تا وقتی که برگ های آنها خزان نکرده  است، قادر به جذب صداهای بیشتری هستند.

کنترل تشعشعات و انعکاس نورهای مزاحم

درختان اشعه های مادون قرمز و ماورای بنفش با طول موج بلند و خاصیت گرمازایی زیاد را، جذب می کنند که احساس آرامش در زیر سایه درختان مربوط به جذب همین پرتوهاست.

فضای سبز در محوطه های آموزشی ضمن کنترل تشعشعات خورشید از بازتاب نورهای مزاحم و خیره کننده می توانند جلوگیری کنند.

یکی از نورهای مزاحم در روز، نور خورشید است و گیاهان می توانند مانع تابش نور خورشید شده و یا از شدت آن بکاهند.

میزان نورگیری گیاهان به ارتفاع، تراکم و محل کاشت آن ها بستگی دارد.

 روف گاردن زیبایی آفرینی

طراحی محوطه و ایجاد فضای سبز اماکن آموزشی، زینت آن فضا و مطلوبیت آنها بشمار می رود.

فضای سبز حقارت محوطه را به عنوان پدیده ساخت انسان در برابر سیستم های طبیعی تا حدی متعادل می کنند.

جهان که به طرز فزاینده ای مصنوعی می شود، ارزش زیبایی فضای سبز به طور زیادی بالا می رود گیاهان تماس بنیادی با طبیعت را ممکن می سازند و رضایت فراگیران علم و دانش را از محیط بالا می برند.

در زیر برخی از اصول طراحی در زیبا شناختی، که گیاهان می توانند ایجاد کنند می پردازیم:

گیاهان، رنگ ها، شکل ها، بافت ها و طرح های متنوعی را در منظر ایجاد می کنند.

گیاهان خطوط معماری را ملایم و جزئیات ساختمانی را برجسته می کنند.

گیاهان می توانند دورنماهایی تشکیل دهند، برای چشم اندازها قالبی تعبیه کنند، نقاط کانونی ایجاد کنند و به فضاها مفهوم ببخشند.

گیاهان می توانند یکنواختی پیاده روها و ساختمان ها را از بین ببرند.

گیاهان به ویژه درختان می توانند مناطق بازی فریبنده ای ایجاد کنند.

گیاهان می توانند سایه های خنک، بوهای خوش، آواهای فریبنده و محیطی آرام ایجاد کنند.

گیاهان در مناطق مختلف احساس زیبا را ایجاد می کنند و مناظر خشک و نامطلوب را به حداقل می رسانند.

گیاهان می توانند فصل ها را آشکارتر جلوه گر سازند.

فلاورباکس - کنترل باد

وزش باد و ایجاد مزاحمت به هنگام تدریس در فضای آموزشی غیر قابل انکار است.

با کاشت مناسب درختان میتوان در هدایت باد موثر بود.

فضای سبز به ویژه درختان، درصورت کاشت مناسب و هدفمند می توانند در هدایت باد در بخش های مورد نظر و تغییر جهت آن در سمت دلخواه بسیار موثر باشند.

گردشگاه

فضای سبز در شکل گیری هرگونه سیستم تفریحی تاثیر دارد و عامل موثری در گذران فراغت دانش آموزان به شمار می رود.

ایجاد سایه، چشم انداز، تلطیف هوا و هوای پاک جدا از زیبایی از جمله عواملی می باشند که در شکل گیری گردشگاه ها حضور فضای سبز را غیر قابل اجتناب می کنند.

تاثیر روانی

فضای سبز و به ویژه رنگ سبز یا تغییرات فصلی آن در اماکن آموزشی دارای اثرات روانی بسیار موثری است.

ذخیره انرژی

کاشت صحیح درختان می تواند بر روی مصرف انرژی در ساختمان ها تاثیر قابل ملاحظه ای داشته باشد و هزینه گرم کردن یا خنک کردن ساختمان ها، بخصوص فضاهای آموزشی را کاهش دهد.

درختان باعث جذب 9 درصد انرژی خورشیدی در تابستان شده و گرمای داخلی ساختمان ها را می توانند کاهش دهند.

با کاشت درختان مناسب در نقاط خاص و استراتژیک در ساختمان های اداری و آموزشی اطراف منازل، سالانه میلیون ها ریال صرفه جویی داشته باشیم.

اگر درختان در نقاط مناسبی کاشته شوند که سایه انداز آن ها نقاط معینی از ساختمان ها را بپوشاند این سود دو برابر خواهد شد.

کاهش دما و افزایش رطوبت نسبی

در محوطه ی فضاهای آموزشی کاشت درختان با برگ های زیاد می تواند از طریق تعریق سبب افزایش رطوبت نسبی، کاهش دما و تلطیف هوا شوند.

کنترل شرایط اقلیمی

گیاهان بر چهار عنصر اصلی اقلیم که بر آسایش انسان نیز موثرند، کنترل دارند.

این عناصر عبارتند از:

الف) درجه حرارت

ب) تابش نور خورشید

ج) جریان هوا

د) رطوبت یا بارندگی

حیاط مدرسه به عنوان بخشی از فضای فیزیکی نقش قابل توجهی در فرآیند یادگیری دارد.

بنابراین حیاط مدرسه به عنوان مکان استراحت باید قابلیت اجرای برنامه های پرورشی و تربیتی تفریحی را داشته باشد.

دانش آموزان باید حیاط مدرسه را دوست داشته و با حضور در آنجا تفریح و رفع خستگی نموده و انبساط روحی پیدا کنند.

بی شک مدارس فاقد محوطه یا دارای حیاط کوچک ضمن آسیب پذیری به سلامت جسمی کودگان و نوجوانان و انجام رسالت آموزشی و تربیتی را با مشکل جدی روبه رو می سازد.

ایجاد روف گاردن و فضای سبز و درختکاری در مدارس برای شادابی و نشاط کودکان و نوجوانان بسیار موثر بوده و زمینه بهره وری بهینه را فراهم می آورد.

کاشت درخت در درون و خارج مدرسه ضمن سازگاری با محیط می تواند برای دانش آموزان سایه گستر باشد.

نصب نیمکت یا صندلی بتونی و یا چوبی در کنار فضای سبز و درختکاری حیاط با رنگ های گرم و شاد امکان رفع خستگی و انبساط روحی برای کودکان و نوجوانان آنان را با نشاط به کلاس بر می گرداند.

مهمترین اثرات فضای سبز در فضاهای آموزشی، کارکردهای زیست محیطی آنهاست که این فضاها را به عنوان محیط زیست جامعه انسانی معنی دار کرده و مقابله با اثرات سوء گسترش صنعت و کاربری نادرست تکنولوژی از یک سو

و بالا بردن سطح زیبایی از سوی دیگر سبب افزایش کیفیت زیستی همگان می شوند.

با توجه به این که گسترش از یک سو ارتباط ارگانیک با تکنولوژی و از سوی دیگر با آلودگی دارد برای تداوم آن باید کلیه عوامل لازم به کار گرفته شوند.

مولفه های اثرات گسترش در شهرها، به طور گوناگونی نظام زیستی همگان به خصوص آموزش و پرورش را می توانند مختل کنند.

فضای سبز در محوطه های پرورشی یکی از عوامل موثر در کاهش این اثرات بوده و به ویژه در رابطه با گرد و غبار آلودگی های شیمیایی هوا نقش بسزایی دارد.

فضای سبز هر منطقه، ریه های تنفس آن مکانها به شمار می روند.

مهمترین اثرات فضای سبز تعدیل دما افزایش رطوبت نسبی، تلطیف هوا و جذب گرد و غبار است.

پدیده جزیره گرمایی

الف) در طی فصل تابستان در کنار فرآیند جذب پرتو فرابنفش و مادون قرمز در هر منطقه سقف ساختمان ها، خیابان ها و سطوح تیره رنگ گرما را در آشامیده و آن را به هوا گسیل می کنند

با توجه به اینکه اکثر سقف ها در شهرها تیره رنگ هستند گرمای گسیل شده از سوی خورشید را جذب کرده در خود نگاه می دارند

این پدیده باعث افزایش دمای مناطق مسکونی از 2 تا 15 درجه سانتیگراد شده و به نام پدیده جزیره گرمایی شناخته می شود که نه تنها باعث افزایش مصرف انرژی برای خنک کردن ساختمان ها می شود،

بلکه باعث ایجاد آلودگی در جو از جمله تولید گاز ازن و افزایش ترکیبات زیانبار گوگردی و دیگر آلاینده های آسیب رسان در سطح زمین نیز می شود.

از این رو کاشت درختان سایه دار به عنوان نخستین، ساده ترین، پاک ترین  و زیباترین راه حل است مردم از زمان های گذشته می دانستند که شهرها از محیط پیرامونشان گرم ترند ولی متاسفانه اکنون با ریشه کنی فضاهای سبز و مصرف

روز افزون سوخت های فسیلی و جایگزین ابینه های خشن، آسفالت، آجر به جای فضاهای سبز این گرما را به اندازه خطرناکی افزایش داده اند در حالی که گیاهان بیشتر انرژی خورشیدی را صرف روند سوخت و ساز می نمایند

گیاه همچنین با انجام عمل تبخیر و تعریق موجب کاهش دمای میکروکلیما و افزایش رطوبت نسبی و خنک شدن هوا می شوند.

به گفته کارشناسان و متخصصان سلامت و بهداشت محیط تاثیر آلودگی هوا بر افراد مختلف متفاوت است و آسیب پذیری برخی افراد در برابر آلودگی هوا بیشتر از سایرین است.

کودکان کم سن و سال و سالمندان بیشتر از دیگران از آلودگی هوا آسیب می بینند.

برخی بیماری ها مانند آسم و بیماری های قلبی و ریوی در مواقع آلودگی هوا تشدید می شوند و معمولا میزان آسیب بستگی به میزان قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی زیان بار دارد.

آثار کوتاه مدت آلودگی هوا شامل حساسیت چشم ها،بینی و حلق، عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی مانند برونشیت و ذات الریه، سردرد، تهوع و واکنش آلرژیک می باشد.

آلودگی هوا برای کوتاه مدت می تواند بیماری مبتلایان به آسم و آمفیزم را تشدید کند.

این پدیده در دراز مدت نیز می تواند بیماری مزمن تنفسی، سرطان ریه، بیماری قلبی و حتی آسیب به مغز، اعصاب، کبد و کلیه ها را ایجاد کند.

تماس مداوم با آلاینده ها بر ریه کودکان تاثیر می گذارد و در سالمندان سبب تشدید بیماری می شود.

عقیم شدن مردان نیز از عوارض آلودگی هوا شناخته شده است، آلودگی هوا نه تنها باعث ازدیاد سقط جنین می شود بلکه حتی در زیبایی کودکان نیز تاثیر گذار است.

پزشکان از جمله عوامل موثر در بروز جوش صورت را آلودگی هوا می دانند.

این معضل برایبیماران دیابتی نیز مرگبار است زیرا در فرایند کنترل جریان خون در دیابتی ها اختلال ایجاد می کند.

بنا بر آمارهای موجود جهانی سالانه 2/5 میلیون نفر در دنیا در اثر آلودگی هوا جان خون را از دست می دهند که در این میان بیشترین میزان مرگ و میرها به علت آلودگی هوا در فضاهای بسته مانند خانه است.

از این رو تهویه کافی برای کاهش آلاینده ها در محیط های بسته مساله مهمی به شمار می رود.

آلودگی هوا به افزایش میزان گازهای سمی و ذرات ریز جامد و مایع در هوا در غلظت هایی که تهدید کننده سلامتی هستند گفته می شود.

برگ درخت و گیاهان می توانند بهترین وسیله برای بهبود کیفیت هوای محیط زیست بشری باشند و حتی قادرند گازها و ذرات آلاینده را از هوا خارج کرده و مصرف انرژی را کاهش دهند.

این کارشناس مسایل زیست محیطی با تاکید بر اینکه تنفس هوای سالم حق طبیعی همه مردم است، پیاده روی و استفاده از دوچرخه را برای داشتن هوای سالم و پاکیزه توصیه می شود.

فضای سبز شهر و سلامت

هر فردی در دنیا به 2 تا 4 متر مربع فضای سبز نیاز دارد تا با کمبود اکسیژن و مشکلات جسمی و روانی رو به رو نشود.

فرایندی برای شکل دهی فیزیکی بافت های مختلف شهری و روستایی که منجر به عمران و آبادانی گردد.

در بهداشت روانی به دنبال آن هستیم شرایط را طوری فراهم کنیم تا انسان توانایی کامل برای ایفای نقش های جسمی و روانی خود را داشته باشد.

باید توجه داشت که بهداشت مقدمه سلامتی است یا به عبارت بهتر رعایت بهداشت حفظ و ایجاد سلامتی را به دنبال دارد.

با دقت در واژه هایی چون عمران و آبادانی در شهرسازی و تعریفی که برای بهداشت روانی شده تیکه بر ایجاد فضا و شرایط مناسب برای زندگی سعادتمندانه انسان است.

مسائل شهری تاثیر گذار بر سلامت روانی

انسان تحت تاثیر شرایط محیطی و عوامل فردی نامطبوع، تعادل و آرامش روحی و روانی خود را از دست داده و دچار مسائلی چون استرس و اضطراب، خشونت و پرخاشگری، افسردگی و ناکامی و ... می گردد.

هر کدام از موارد اشاره شده نمادها و علائمی از بیماری روانی است.

برخی از عوامل موثر در تهدید سلامت روانی که ناشی از زندگی شهری است

البته شهری که اصول و ضوابط شهرسازی در آن رعایت نشده، عبارتند از:

عدم زیبایی سیما و منظر شهر

ترافیک

آلودگی صوتی

آلودگی هوا

عدم دسترسی به مراکز بر طرف کننده نیازهای زندگی

تاثیر متقابل افراد

هرکدام از مسائل ذکر شده به نوعی باعث بروز مسائل روانی می گردد، مثلا نبود زیبایی سیما و منظر شهر ایجاد افسردگی میکند.

ترافیک باعث بروز اضطراب و استرس می گردد.

آلودگی صوتی حس خشونت و پرخاشگری انسان را تحریک می کند.

آلودگی هوا گرچه تاثیر جسمی بیشتری دارد اما در بعد روانی باعث تضعیف سیستم عصبی و اثر منفی بر آن می گردد.

عدم دسترسی، سبب تاخیر در برنامه ها شده و حس ناکامی را ایجاد می کند و همان طور که بیماری های جسمی افراد به یکدیگر سرایت می کند، مسائل روانی نیز سرایت نموده و افراد سالم را دچار می کند.

راه کارهای عملی کنترل و رفع مسائل شهری راه کارهای ذکر شده در این قسمت نه تنها مسائل شهری را مرتفع می نماید بلکه اجرای آنها معظلاتی که منشا آن مسائل فردی، خانوادگی شغلی و ... هستند را نیز برطرف خواهد نمود.

برخی از این موارد عبارتند از:

زیبا سازی فضای شهری

توسعه فضاهای سبز

ایجاد فضاهای عمومی

ایجاد اماکن تفریحی

ایجاد فضاهای ورزشی

ایجاد شهر مجازی

توسعه وسائط نقلیه عمومی،

ارزش حیاتی درخت

کره زمین در یک فرآیند زمانی بسیار طولانی به وضعیتی درآمد که قابلیت زیست بشر را فراهم آورد. شاید بتوان گفت که مهم ترین عناصری که محیط مطلوب و مناسب را برای انسان فراهم آورده آب و گیاه و جانوران است که در میان نقش درختان برای انسان

به جهاتی حیاتی تر ست، زیرا درختان ریه های زمین را برای انسان شکل می بخشند. این گونه است که انسان بی درختان نمی تواند زیست مطلوبی داشته باشد.

 اهمیت درختان شاید برای انسان هایی که در میان جنگل ها زیست می کنند، آن چنان ظاهر و روشن نباشد، ولی بسیاری از مردمی که در مناطق کم درخت و بیابان ها و دشت ها زندگی می کنند با ارزش و اهمیت آن به خوبی آشنا هستند.

و لذا درخت برای آنان ترسیمی از بهشت است. ایرانیان از اقوامی هستند که شاید پیش از دیگران به ارزش حیاتی درخت برای زندگی بشر و محیط زیست خود پی برده اند و در زندگی روزمره و بلکه آیین های دینی و مراسم مذهبی خویش آن را به عنوان نمادی

از حیات و زندگی و شادابی زمین و بشر برگزیده اند.

پردیس های ایرانی

واژه فارسی پردیس که در زبان های دیگر به شکل پرادیس و فردوس به کار رفته،

به بوستان ها و باغ های بزرگ و محصوری گفته می شد که درختان گوناگون و متنوع همراه گل ها و گیاهان و جانوران اهلی و پرندگان رنگارنگ و خوش نوا و خوش آوا آن را آراسته بود.

تفاوت پردیس های ایرانی با جنگل های خودرو در مناطق پر باران در این است که این جنگل ها به شکلی نیست که بتوان از آن به سادگی بهره برد و انبوه درختان و گل و گیاه و جانوران وحشی، امکان بهره مندی ساده و سالم را از بشر

می گیرد، اما در پردیس های ایرانی، درختان در شکل ها و تنوع خود به نظامی دقیق کاشته می شوند و نهرهای روان در زیر درختان، آن را آبیاری می کنند و کلبه ها و کاخ های متناسب در کنار راه ها و چمن ها زندگی را برای بشر شیرین

و گوارا می سازد. این در حالی است که نور خورشید نیز به مقدار کافی از لابلای برگ های درختان به چمن ها می رسد و دیوارهای ساخته شده از بوته های تزئینی و یا حتی دیوارهای خشتی که زرهای انگور برآن آویزان است و خاک دیوار

را می پوشاند، پردیس ایرانی را از گزند و تعرض حیوانات وحشی و خطرناک حفظ و نگه می دارد.

اهمیت سبز در سلامت روح و جسم انسان

پیشرفت قرون اخیر انسان در عرصه علم و تکنولوژی سبب شده تا سبک زندگی به سمت صنعتی شدن تغییر کند و روز به روز از طبیعت فاصله گرفته به سمت زندگی تصنعی سوق پیدا کند.

البته اگر به دیده انصاف به این پیشرفت و توسعه نظر بیفکنیم باید اذعان بداریم که فواید و مزایای فراوانی برای انسان ها به ارمغان آورده و باعث درک بیشتری از لذت های زندگی گردیده است

و اگر از دریچه انتقاد بنگریم علاوه بر محاسن مذکور باید اعتراف کنیم این پیشرفت و توسعه عوارض و مسائلی را نیز به دنبال داشته و همین امر زندگی را در بخش هایی به کام انسان تلخ نموده است.

به نظر می رسد اساس این مسائل و مشکلات نبود شناخت و استفاده ناصحیح از دستاوردهای جدید باشد.

سهم مسئولین نیز در به وجود آمدن این مسائل کم نیست چرا که بدون برنامه ریزی یا برنامه ریزی نادرست کارها و همچنین نداشتن تعهد در اجرای صحیح برنامه ها یا اجرای ناقص آنها موجب بروز بسیاری از این مشکلات شده است.

 مه ترین مسئله ایجاد شده در حال حاضر از سوی آنچه در پیش گفته شد، تهدید و به مخاطره انداختن سلامتی انسان در بعد جسمی و روانی است

که بعضا این عوارض جبران ناپذیر بوده لذت حیات را سلب و حتی در برخی موارد جان و زندگی انسان ها را گرفته است.

پیوند جسم و روان انسان و تاثیر متقابل آنها برکسی پوشیده نیست و تصور تفکیک این دو از هم در بعد تاثیر ممکن نیست

اما از آنجا که روان انسان نقش فرماندهی و غالب را دارد لذا سلامت و بیماری آن در جسم تاثیر گذارتر بودههمین امر اهمیت آن را دو چندان می کند.

یک بام سبز، بامی است که مقدار یا تمامی آن با پوشش گیاهی و خاک، یا با محیط کشت روینده، پوشانده می شود.

لفظ بام سبز همچنین می تواند برای بام هایی که مفاهیم معماری سبز را مد نظر قرار می دهند، نظیر پانل های خورشیدی و یا صفحات فتوولتائیک، بکار رود.

مزایای روف گاردن

تامین فضایی سازگار و مطبوع برای کاربران ساختمان - به دلیل قرار دادن حیاط و پاسیو

امکان پرورش میوه جات، سبزیجات و گل ها

کاهش بار گرمایش (با افزودن توده و لایه عایق حرارتی) و سرمایش بنا (از طریق سرمایش تبخیری) - بویژه اگر بصورت شیشه ای بوده و بعنوان گلخانه و یا سیستم گرمایش غیر فعال خورشیدی عمل نماید.

کاهش اثرات گرمایش و تغییرات آب و هوایی شهری

افزایش محدوده زندگی ( روف گاردن می توانند بعنوان فضای تفریح، استراحت مورد استفاده قرار گیرند).

کاهش سیلاب

تصفیه هوا و کاهش دی اکسید کربن هوا

کاهش و تعدیل شدت صداهایی که تا 18 dB وارد ساختمان می شود و از آن خارج می شود به میزان dB3 یا بیشتر

افزایش زیستگاه جاندارن در مناطق مسکونی

بهبود مناظر اطراف ساختمان با فراهم کردن یک فضای سبز زیبا

بالا بردن طول عمر غشای بام با محافظت از آن در برابر اشعات UV مضر و صدمات آب و هوایی

افزایش ارزش ملک

معایب روف گاردن

برخی پیامدهای منفی استفاده از روف گاردن به شرح زیر است:

نیاز به تقویت سازه بام های موجود برای استقرار روف گاردن و وجود این حقیقت که اغلب این بام ها برای حضور انسان طراحی نمی شوند.

در برخی موارد، تطبیق طراحی این بام ها با شرایط اقلیمی منطقه کاری دشوار است.

بام های سبز همچنین نیازمند معیارهای سازه ای قابل قبول می باشند.

بسیاری از بام های موجود، بدلیل بار وزن ملزومات خاک و گیاهان برای دارا بودن روف گاردن مناسب نیستند.

روف گاردن، بامی است که مقدار یا تمامی آن با پوشش گیاهی و خاک یا با محیط کشت روینده، پوشانده  می شود.

لفظ روف گاردن همچنین می تواند برای بام هایی که مفاهیم معماری سبز را مد نظر قرار می دهند، نظیر پانل های خورشیدی و یا صفحات فتوولتائیک نیز بکار رود.

روف گاردن، پوشش های گیاهی پشت بامی هستند که در آنها گیاهان، جای مصالحی از قبیل موزائیک و کاشی را می گیرند.

در طول دهه های اخیر، در بخش هایی از اروپا تا حدی رایج استفاده بیشتر پشت بام های سبز می توان از شدت بعضی از مشکلات شهرهای مدرن بکاهند.

 آنها اتلاف باران حاصل از توفان ها را کاهش می دهند، آب باران را از آلاینده ها تصفیه می کنند و مصرف انرژی را کاهش می دهند.

ساختمان هایی کا دارای روف گاردن هستند، در مقایسه با ساختمان های دارای پشت بام های معمولی، در زمستان به گرمای کمتری نیاز داشته و در تابستان محتاج سرمای کمتری هستند.

این ساختمان ها در تعداد انبوه، قابلیت کاهش دادن اثر جزیره حرارتی شهری کل شهرها را دارا هستند.

 سیستم های که برای ساخت روف گاردن طراحی شده اند سبک وزنف نیازمند رسیدگی کمتر، با دوام و جالب هستند.

ابتدا لایه رطوبتی بر روی پشت بام نصب می شود، سپس زهکش مناسب انجام شده تا آب اضافی از پشت بام سرازیر شود.

یک محیط رشد کاملا مناسب برای موفقیت روف گاردن ضروری است.

این محیط بر خلاف خاک زراعی طبیعی که معمولا در منظره سازی شیب دار به کار می رود، کاملا متناسب با محیط طراحی شده و به ههنگام خیس شدن خیلی سنگین نمی شود. در نهایت گیاهان کاشته می شوند.

 پوشش های گیاهی مقابل در برابر سرما و گرما مورد استفاده قرار می گیرند تا انبوهی از گیاهانی را تولید کنند که شبیه اکوسیستم های طبیعی محلی و چمنزارهای ساحلی بنظر رسند.

گیاهانی که برای این منظور استفاده می شوند معمولا گیاهانی گوشتی، گیاهان چند ساله علفی، گل ها، علف های وحشی و خزه می باشند.

 تاثیر روف گاردن در اقتصاد جامعه

روف گاردن تاثیرات زیادی در اقتصاد جامعه دارند که اهم آنها عبارتند از:

الف) لایه عایق رطوبتی نصب شده در روی بام از صدمات ناشی از اشعه ماورای بنفش و صدمات شیمیایی جلوگیری کرده و در برابر امواج گرما به عنوان عایق عمل می کند.

این ویژگی روف گاردن طول عمر عایق رطوبتی را تا دو برابر افزایش داده و باعث صرفه جویی در هزینه ها می شود.

ب) عایق بندی روف گاردن نیاز به انرژی را برای گرم و سرد کردن ساختمان به طور چشم گیری کاهش می دهد و همچنین باعث کاهش آلودگی صوتی می شود.

ج) جاذبه زیبایی شناختی و زیبایی طبیعی روف گاردن ارزش ساختمان را در نزد بسیاری از استفاده کنندگان و مطابق با سلیقه برای کاربردهای تجاری، سازمانی و مسکونی بالا می برند.

د) توسعه فضای سبز عمودی از مهمترین دستاوردهای شهرسازی برای کاهش آلودگی و دمای هوا در شهرهای بزرگ است.

خانه های اروپایی با استفاده از بام های گلکاری شده سالانه حدود 100 میلیون دلار در مصرف انرژی صرفه جویی می کنند.

 در کشورهای اروپایی بسیاری از شهروندان به طور تجربی دریافته اند که گلکاری در بام خانه هایشان موجب کاهش حرارت و دما به ویژه در تابستان می شود.

مزایای روف گاردن:

الف) کاهش سرازیر شدن سیلاب کنترل آب باران: لایه زهکش روف گاردن با ذخیره سازی آب در خود می تواند در هنگام بارش های ناگهانی و تند، آب را در خود ذخیره کند

و این آب را تا مدتی طولانی برای مرطوب نگهداشتن لایه خاک نگهداری کند، بدین وسیله از وقوع سیلاب نیز به دلیل جاری شدن آب باران جلوگیری به عمل می آید.

ب) کاهش تاثیر جزیره حرارتی شهرها از طریق سرد کردن بخار هوای محیط.

کاهش بار گرمایش از طریق: (افزودن توده و لایه عایق حرارتی) و سرمایش بنا ( از طریق سرمایش تبخیری) بویژه اگر بصورت شیشه ای بوده و بعنوان گلخانه و یا سیستم گرمایش غیر فعال خورشیدی عمل نماید.

فراهم آوردن محیط آرام برای پرندگان و جانوران

فراهم آوردن امکانات برای کشاورزی شهری و گیاهان دارویی

امکان پرورش میوه جات، سبزیجات و گل ها

کاهش و تعدیل شدت صداهایی که تا db18 وارد ساختمان می شود و از آن خارج می شود به میزان db3 یا بیشتر

بهبود مناظر اطراف ساختمان با فراهم کردن یک فضای سبز زیبا

بالا بردن طول عمر غشای بام با محافظت از آن در برابر اشعات UV مضر و صدمات آب و هوایی

افزایش ارزش ملک

 گسترش فضای سبز: این محصول با تولید سطوح سبزدر فضاهای بلا استفاده، اثرات مضر ناشی از پدیده گرم شدن زمین را کاههش داده باعث خنک شدن هوا، ایجاد سایه و تولید اکسیژن می گردد.

کاهش آلودگی هوا و اثرات مخرب آن: هر متر مربع فضای سبز مذکور در سال حدود نیم کیلوگرم از آلودگی های معلق در هوا را جذب کرده و تصفیه می کند، بدین ترتیب هوای پاک تر و سالم تری برای تنفس خواهیم داشت و با جذب و تصفیه

آلودگی های ناشی از سوختن فرآورده های سوختی از تخریب بیشتر لایه ازن پیشگیری خواهد گردید.

سلامت روانی: با به وجود آوردن محیط زیست طبیعی در فضای زیست محیط شهری می توان در ایجاد تسکین روحی و سلامت جسمی و روحی ساکنین شهرها نقش بسزایی ایفا نمود.

سرعت بالای اجرا و هزینه پایین نسبت به سایر عملیات های ساختمانی، پوشش سریع بام را در متراژهای بالا ممکن می سازد.

عدم نیاز به آبیاری و مراقبت زیاد: سیستم سقف های سبز طوری طراحی شده است که لایه زیرین آن، هم به عنوان عایق، هم به عنوان زهکش و هم به عنوان مانع نفوذ ریشه گیاهان به بام عمل می کند.

بدین ترتیب باغ بدون آبیاری می تواند تا یک ماه در تابستان شاداب و پر طراوت باقی بماند و دوره نگهداری و سرکشی آن می تواند تا 2 بار در ماه باشد.

گیاهان مورد استفاده در باغبان ها باید نسبت به خشکسالی مقاوم باشند و به نگهداری کمی احتیاج داشته باشند.

دلیل شکل گیری پارک

به دلیل برگزار شدن بازی های المپیک 1992 در اسپانیا تصمیم گرفتند اسکله بارسلونا را مرمت کنند و توسعه دوباره دهند و پروژه چند منظوری 900 میلیون دلاری در سال 1997 آغاز شد.

سومین پارک بزرگ در بارسلونا بعد از پارک گوئل و پارک ولاسیوتادلا پارک است که در پشت ساختمان های صنعتی منکوب شده و خط راه آهنی در کنار سواحل دریای مدیترانه است واقع شده است.

سایتی که پارک در آن بنا شد اولین میدان فرهنگی است که در سال 2002 بدست گرفته شده و با مناظراتی موضوع نمایشگاه ها وفستیوال های هنر قرار گرفت. به وسیله میزبانی المپیک این پارک به بارسلونا یک شانس برای

باز زنده سازی قسمت های فرسوده از زیر بنای شهر داد.

مواردی از توسعه پایدار که در پارک به کار رفته به قرار زیر می باشد:

برای مقابله با باد ملایمی که از سمت دریا می آید و تبدیل به تونل باد می شود نخل بزرگ آفریقایی را در ورودی پارک قرار دارند که باد را می شکند و از نیروی کشسانی کمی که در پارک وجود دارد محافظت می کند.

بسیاری از مکان های سایت که سابق به عنوان محل های دفع زباله بوده، در حال حاضر کمک به وجود آوردن نماها و تپه های مصنوعی می کند که به پارک حس پایداری و جنبش و تحرک می دهد.

مسیرها از مصالح متخلخل ساخته شده اند فرسایش در اثر سیلاب ها و احتیاجات به آبیاری مجدد را به حداقل می رساند.

استفاده طبیعی از گونه گیاهان مقاوم مانند درخت کتان مدیترانه ای و درخت اوکالیپتوس و ...

اصول توسعه پایدار دور برج های مسکونی که پیرامون برج مستقرند هم بهه کار گرفته شده است.

این برج ها طوری مستقر شده اند که باعث بهینه سازی نور خورشید در طول زمستان و سیر کولاسیون هوا در طول تابستان می شوند.

به کاهش و صرف انرژی کمک می کند. برج های شامل سیستم جمع آوری آب باران برای آبیاری باغ ها و تابلوی خورشیدی برای گرمایش استخرها است.

نتایجی که اهداف توسعه پایدار در طراحی پارک دنبال می کند به شرح زیر است:

سنگفرش های متخلخلی که باعث به حداقل رساندن فرسایش سیلاب ها می شوند.

استفاده از گیاهان بومی خاص با آبیاری کم و کاربری ضد آفت

آب نماهای زمان بندی شده و آبفشان های کوچک تری که در یک فشار کمتری آب را پودر می کنند.

سیستم آبیاری که آب را از دریاچه پارک تامین می کند.

قرارگیری نواحی مرطوب در اطراف دریاچه برای تصفیه سیلاب ها

دریاچه 2 متر پایین تر از سطح آب قرار دارد تا آب های سطحی منبع تغذیه ی آب دریاچه شود.

کناره دریاچه با سطح رویی خاک محافظت می شود.

هرس چمن و دیگر محصولات گیاهی کشاورزی با هم آمیخته خواهد شد.

با برسی ساختمان های مدرن که به منظور جلوگیری از اتلاف انرژی و صرفه جویی در مصرف آن ایزوله می شوند،

متوجه شدند مصالح ساختمانی مصنوعی مورد استفاده در این ساخت و سازه آلاینده های بالقوه ای تولید می کنند که در اثر عدم تهویه هوا در ساختمان باقی می مانند.

 نتیجه مطالعات نشان داد که عموم گیاهان (فلاورباکس) آپارتمانی مانند شامه دورا و گندمی نه تنها به عنوان گیاه زینتی دارای جذابیت زیادی هستند

بلکه تاثیر بسزایی در تصفیه آلاینده های هوا دارند و در نتیجه می توانند یک راه طبیعی برای مقابله با آلودگی هوای داخل منازل باشند.

طی تحقیقات انجام شده در رابطه با گیاهان آپارتمانی متوجه شدند که تعداد زیادی از گیاهان آپارتمانی در خلال عمل فتوسنتز که دی اکسید کربن را جذب نموده اکسیژن تولید می کنند،

در جذب اکثر آلاینده ها و عناصر مضری چون تری کلرواتیلن بنزن و فرمالدئید نیز نقش بسزایی دارند.

لذا از مزایای گیاهان آپارتمانی می توان سازگاری آنها با نور کم و قدرت بالا در جذب گازها را نام برد.

گیاهان سبز گلدار (فلاورباکس) می توانند مقدار زیادی گازهای سمی را از هوای داخل ساختمان حذف کنند.

ترکیب تکنولوژی و طبیعت می تواند اثر بخشی گیاهان در زدودن آلودگی هوا را افزایش دهد.

براساس این مطالعات برای مساحت حدود 180 متر مربع حداقل 15 گیاه از انواع گیاهان آپارتمانی ذیل که بهبود کیفیت هوا کمک می کنند توصیه شد و همچنین توصیه  کردند

که برای دستپابی به نتیجه بهتر سایز گیاهان (فلاورباکس) باید متناسب با گلدان با قطر حداقل 15 سانتیمتر یا بزرگ تر باشد.

در تحقیقات انجام شده سه عنصر شیمیایی فرمالدئید، بنزن و تری کلرواتیلن مورد آزمایش قرار گرفت که نتایج آزمایشات به شرح ذیل آمده است:

فرمالدئید:

فرمالدئید ماده شیمیایی است که در فضاهای داخلی به وفور یافت می شود، عمده ترین منابعی که فرمالدئید در آن یافت می شوند عبارتند از:

فوم عایق، نئوپان و چوب های فشرده مورد استفاده در مبلمان اداری، محصولات کاغذی مصرفی که با رزین UF تصفیه می شوند از جمله حوله کاغذی و دستمال کاغذی، تعدادی از محصولات پاک کننده خانگی

و نیز حشره کش ها، چسب هایی که برای پوشش کف بکار می روند، سوخت مورد استفاده در پخت و پز مثل گاز طبیعی، نفت سفید و حتی دود سیگار حاوی مقدار زیادی فرمالدئید می باشند.

عوارض ناشی از وجود فرمالدئید در محیط

فرمالدئید ماده شیمیایی واکنش پذیری است که با پروتئین ترکیب شده و می تواند سبب یروز آلرژی و التهاب پوستی شود.

این ماده باعث سوزش چشم، بینی و گلو نیز می گردد.

حساسیت چشم ها و سردرد بر اثر قرار گرفتن در معرض فرمالدئید نیز گزارش شده است، تا اینکه اخیرا به این نتیجه رسیده اند که بیشترین دلیل بیماری آسم فرمالدئید می باشد

و نیز آژانس حفاظت محیط زیست اخیرا پژوهشی مبنی بر اینکه فرمالدئید مشکوک ترین عاملی است که می تواند باعث بروز سرطان گلو در طولانی مدت گردد منتشر کرده است.

طبق تحقیقات انجام شده گیاهان ذیل به عنوان موثرترین جاذب مولکول های فرمالدئید هستند و تاثیر بسزایی در فیلتر کردن این عنصر دارند:

انواع گیاه گندمی 

پتوس طلایی

انواع فیلودندرون

این روزها هوای آلوده نفس تهران را بند آورده است و این کلان شهر که روزگارانی به دلیل آب و هوای خوب از جمله نواحی ییلاقی بود حالا به سختی نفس می کشد.

این در حالی است که ایجاد فضای سبز شهری و استفاده از گیاهان (فلاورباکس) در محیط خانه و کار یکی از ساده ترین و مهم ترین اقدام برای کاهش آلودگی هواست

زیرا امروزه نقش گیاهان (فلاورباکس) و درختان در پاکسازی هوا برکسی پوشیده نیست.

در این میان برخی گیاهان (فلاورباکس) توانایی بیشتری برای جذب آلاینده ها دارند.

توانایی گیاهان (فلاورباکس) در جذب آلاینده (به ویژه کربن) بستگی به ابعاد، سن و میزان سلامتی آنان (آفت نداشتن گیاه) دارد و همچنین پهنه تاج گیاه نیز بسیار مهم است زیرا هرچه این تاج بزرگ تر باشد گیاه توان جذب آلاینده بیشتری را دارد.

به طور متوسط هر درخت می تواند 2 تا 3 درصد میزان کربن هوا را جذب کند.

طرح جامع کاهش آلودگی هوا از سال 91 در هشت کلان کشور اجرا می شود.

توسعه فضای سبز یکی از بندهای این طرح است که انجام آن بر عهده شهرداری ها گذاشته شده است.

براساس این طرح سالانه باید یک متر مربع بر سرانه فضای سبز کلان شهرها به ویژه تهران اضافه شود.

اما کاشت چه نوع گیاهانی در تحقیق این هدف مسئولان شهری را یاری می دهد؟

به اعتقاد کارشناسان زیست محیطی تمام گیاهان در کاهش آلودگی هوا نقش دارند اما میزان تاثیر گذاری هر یک با توجه به ساختارشان متفاوت است.

فلاورباکس و گیاهان مفید برای تصفیه هوا

سازمان فضایی آمریکا (ناسا) اعلام کرده است که براساس نتایج به دست آمده از تحقیقات بهتر است برای فضای 170 مترمربع از 15 تا 18 گیاه خانگی (فلاورباکس) با اندازه مناسب در گلدان های 15 تا 20 سانتیمتری استفاده شود.

این گیاهان (فلاورباکس) هر چه انبوه تر رشد کنند بهتر هوا تصفیه می کنند.

فضای تنفسی هر فرد محدوده 17 تا 23 متر مربع اطراف او را در بر می گیرد.

این معمولا فضایی است که هر فرد چندین ساعت برای کار کردن، تماشای تلوزیون یا خوابیدن در آن می ماند.

گیاهانی (فلاورباکس) که در این فضا گذاشته می شوند قادر به اضافه کردن رطوبت، حذف بیوگازها و مواد شیمیایی و بی اثر کردن آلودگی های میکروبی هستند.

اتاق هایی که پر از گیاه هستند نسبت به اتاق های با گیاه کم، آلودگی میکروبی و قارچی در آنها 50 تا 60 درصد کمتر است.

به اعتقاد کارشناسان این شرایط در فضای باز نیز صادق است.

اسکندر مختاری مدیر عامل سازمان پارک ها و فضای سبز شهر تهران در این مورد به ایرنا گفت:

برگ درختان با جذب گرد و غبار و سایر ذرات معلق در هوا به کاهش آلودگی هوا کمک می کند.

همچنین در زمان بارش این ذرات معلق از روی برگ آنها شسته می شود و این امر تاثیر به سزایی در بهبود کیفیت هوا دارد.

وی اظهار داشت: گیاهان (فلاورباکس) با انجام فرایند فتو سنتز دی اکسید کربن هوا را جذب و آن را به اکسیژن تبدیل می کنند، همچنین به طور طبیعی کربن اضافی هوا را جذب و به پالایش هوا کمک می کنند.

وی افزود: برگ درختان در فرایند فتوسنتز، سایر مواد شیمیایی مانند اکسیدهای نیتروژن و آمونیوم تولید شده در هوا و بخشی از دی اکسید گوگرد و ازون که مولد قسمتی از مشکلات آلودگی هوا و اثرات گلخانه ای است،

از محیط خارج می کند.

اسکندری گفت: امروزه متخصصان و طراحان فضای سبز سعی دارند به جای این که فقط به سبز کردن زمین بپردازند با کاشت انواع درختان متناسب با کاربری آنها با شرایط اقلیمی و کارکردهای اکولوژیکی در هر شهر فضای شهر را سبز کنند،

توسعه فضای سبز می تواند ضمن ایجاد آرامش روحی برای شهروندان موجب تلطیف هوا شود.