منبع شناخت چوب ( دکتر نوشین طغرایی )

در یک ساقه چوبی، از خارج به سمت مغز، قسمت های مختلف با عملکردهای متفاوت وجود دارند:

سلول های مرده پوست خارجی، وظیفه حفاظت ساقه را در مقابل صدمات خارجی بر عهده دارند.

با وجود تنوع بسیار در شکل و نوع پوست درختان، محافظت از سرما و تابش نور خورشید و حشرات و نگهداری رطوبت داخلی درخت در همه درختان توسط پوست خارجی تامین می شود.

 در زیر این بافت محافظ، پوست داخلی یا آبکش وجود دارد که نقش آن نقل و انتقال مواد غذایی تولید شده از برگ ها به سمت ساقه و ریشه و بافت های زنده گیاه است.

بافت آبکش متشکل از گروهی از سلول های زنده است که عمر کوتاهی دارند و پس از مرگ جزء پوست خارجی می شوند.

بلافاصله در زیر آبکش، ناحیه کامبیومی قرار دارد که سلول های آن حاوی پروتوپلاسم می باشند.

هورمون های اکسین که در برگ ها تولید می شوند از طریق آبکش به کامبیوم منتقل می شوند و پس از آن سلول های جدید چوب و آبکش، ساخته می شوند و بر قطر ساقه می افزایند.

مابین کامبیوم و مغز درخت، فراوان ترین بافت درخت، چوب وجود دارد.

قسمت خارجی ناحیه چوب را که دارای اشعه های چوبی زنده می باشد، چوب برون می نامند و بنابراین چوبی که به تازگی از کامبیوم تولید شده است، جدیدترین لایه چوب برون محسوب می گردد.

نقش اصلی چوب برون، انتقال آب از ریشه به بخش های دیگر درخت است.

سلول های لایه های قدیمی تر چوب برون، بتدریج می میرند و با تغییراتی از جمله مسدود شدن آوندها و تراکئیدها، کاهش رطوبت و تجمع مواد شیمیایی از ایفای نقش فیزیولوژیک باز می مانند و به چوب درون تبدیل می شوند.

چوب درون، درونی ترین و با دوام ترین قسمت چوب است که سلول های آن زنده نیستند لیکن زمانی جزئی از چوب برون بوده اند.

اغلب رنگ چوب درون به دلیل وجود مواد شیمیایی، تیره تر از چوب برون دیده می شود.

نقش اصلی چوب درون تانمین استحکام درخت و هم چنین پایداری در برابر حشرات و قارچ ها می باشد.

در یک حلقه رویشی یا دایره سالیانه قسمتی از یک طبقه بافت چوب که در ابتدای دوره رویش توسط کامبیوم بوجود می آید،

به دلیل فراوانی جریان آب دارای سلول هایی با حفره سلولی بزرگ و دیواره نازک می باشد و رنگ مجموع این قسمت روشن بنظر می رسد و آن را چوب آغاز یا گاهی چوب بهاره می نماند که دانسیته کمتری هم دارد.

قسمت دیگر حلقه رویشی که در پایان دوره رویش ساخته می شود،

و به دلیل کمبود جریان آب دارای سلول هایی با حفره سلولی کوچک و دیواره ضخیم می باشد و رنگ مجموع این قسمت تیره تر از چوب آغاز بنظر می رسد را چوب پایان یا گاهی چوب تابستانه می نامند که دانسیته بیشتری دارد.

در پهن برگان پهنای ناحیه چوب بهاره در هر حلقه رویش، تقریبا در بین حلقه های رویش ثابت است

و با مساعد بودن شرایط رشد در فصل رویش که منجر به افزایش پهنای حلقه رویشی می گردد، آنچه که افزایش می یابدچوب تابستانه است که سبب دانسیته بیشتر چوب نیز می گردد.

 منبع شناخت چوب ( دکتر نوشین طغرایی )

سلول های کامبیوم قابلیت تقسیم دارند و در اثر همین فرآیند، طبقات سلول های چوب و آبکش تولید می شود

لیکن این سلول ها پس از تقسیم، فورا تغییر شکل نمی دهند و بنابراین سلول های تازه تقسیم شده مشابه سلول های مادری بوده و تشخیص آنها از کامبیوم، ممکن نمی باشد.

مجموعه این چند ردیف سلول مشابه کامبیوم را ناحیه کامبیومی می خوانند.

کامبیوم از دو نوع سلول تشکیل شده است:

سلول های دوکی شکل نهادی و سلول های مادری اشعه.

سلول های دوکی شکل در راستای محور طولی درخت قرار دارند و سلول های محوری درخت، از جمله فیبرها را بوجود می آورند.

قطر این سلول ها 10 تا 15 میکرون و طول آنها 10 تا 60 برابر قطر آنهاست، سلول های دوکی شکل، در جهت طولی تقسیم شده و تمایز می یابند و دیواره سلولی آنها دستخوش تغییر و تکامل می شود.

تا زمانی که سلول چوب زنده است، دیواره آن با سه لایه متمایز، ضخیم و چوبی می شود:

دیواره اولیه با میکروفیبریل های نامنظم، دیواره دومین با میکروفیبریل های منظم و دیواره سومین که اغلب زگیلی است.

این سلول ها سپس تبدیل به عناصر بافت چوبی از جمله فیبرها و آوندها در پهن برگان و تراکئیدها در سوزنی برگان می شوند.

سلول های مادری اشعه هم تقریبا مکعبی شکل بوده و از سلول های دوکی شکل به مراتب کوچکترند.

این سلول ها نیز تقسیم شده و پره های بافت چوبی و بافت آبکشی را تولید می نمایند.

 منبع شناخت چوب ( دکتر نوشین طغرایی )

در نوک ساقه و در محل جوانه انتهایی، سلول های همسانی به نام مریستم اولیه وجود دارد که قابلیت تقسیم فراوان دارند.

در این مریستم انتهایی، سه گروه سلول فعالیت می کنند:

سلول های زایای بشره (اپی درم)، سلول های زایای پوست و سلول های زایای استوانه مرکزی که بافت های مربوطه را بتدریج تولید می نمایند.

سلول های استوانه مرکزی به نسبتی که از انتهای ساقه دور می شوند، تغییر شکل داده و کامبیوم اولیه را مابین استوانه مرکزی و پوست بوجود می آورند.

این کامبیوم در ابتدا، بصورت نا پیوسته در پیرامون یک دایره دیده می شود.

به تدریج سلول هایی از کامبیوم اولیه در هر دو سمت آن تمایز یافته و اولین قسمت های بافت چوب و آبکش نخستین را ایجاد می کنند که سبب رشد طولی ساقه می گردد.

بافت هایی که در اثر فعالیت مریستم اولیه تا ظهور کامبیوم آوندی بوجود می آیند و سبب رویش طولی گیاه می شوند، به نام بافت اولیه، خوانده می شوند و این مرحله رویش را، رویش اولیه می گویند.

رویش اولیه در یک ساقه تا آخر عمر درخت ادامه دارد. البته پس از رسیدن درخت به بلندی طبیعی خود، بجای جوانه انتهایی نوک ساقه، جوانه های انتهایی شاخه های فرعی به رشد خود ادامه می دهند.

پس از آن در قسمت های پایین تر ساقه، این رشته گسیخته، پیوسته می شود و به شکل یک حلقه کامل کامبیوم آوندی (که آن را به اختصار، کامبیوم می خوانند) در می آید و رویش قطری ساقه نیز آغاز می گردد.

بدین ترتیب که با فعالیت کامبیوم، سلول های آن به دو روش، پی در پی تقسیم می شوند:

الف) تقسیم پری کلینال

که سلول کامبیوم در جهت موازی با محور ساقه به دو سلول تقسیم می شود، یک سلول کامبیومی باقی می ماند و سلول دیگر تبدیل به سلول مادری چوب یا آبکش در سمت داخل یا خارج ساقه می گردد.

سلول های مادری به نوبه خود متحمل تقسیم یا تقسیمات بعدی و ایجاد سلول های دختری می شوند که سرانجام با بزرگ شدن و تمایز یابی به سلول ها و بافت های تخصصی چوب و آبکش بدل می شوند.

این نوع تقسیمات کامبیوم سبب رویش قطری ساقه می شود.

ب) تقسیم آنتی کلینال

که سلول کامبیوم در جهت مماس با محور ساقه به دو سلول کامبیومی تقسیم می شود و هر دو سلول کامبیومی باقی می مانند. این تقسیم، سبب افزایش پیرامون ساقه می گردد.

بنابراین در هر دوره رویش گیاهی، کامبیوم یک طبقه چوب به طرف داخل (حلقه رویشی یا دایره سالیانه) و یک طبقه آبکش بطرف خارج تولید می نماید

و به همین روش در دوره رویش گیاهی سال های بعد نیز طبقات جدید چوب و آبکش تشکیل می شود و در نتیجه به تدریج بر قطر ساقه افزوده می شود.

طبقات چوب و ابکش که در اثر فعالیت کامبیوم ایجاد می شوند را بافت دومین و این مرحله رویش را رویش پسین می نامند. رویش پسین یک درخت تا پایان عمر درخت ادامه دارد.

بقیه فضای استوانه مرکزی را سلول های پارانشیمی پر نموده اند که سه دسته را تشکیل می دهند:

مغز که در مرکز ساقه قرار گرفته و از سلول های چند وجهی پارانشیمی تشکیل شده است و محصول فعالیت مریستم اولیه است و محل ذخیره مواد غذایی می باشد، اشعه مغزی که در بین دسته های چوب و آبکش قرار دارد

و دایره محیطیه که در حاشیه استوانه مرکزی قرار گرفته و از یک یا گاهی چند طبقه سلول های منظم تشکیل شده است. وجود پریسیکل در ریشه ها، رایج است لیکن فقط در برخی ساقه ها وجود دارد.

پریسیکل در ساقه نیز مانند ریشه تولید ریشه های نابجا می کند.

منبع شناخت چوب ( دکتر نوشین طغرایی )

تعریف چوب

چوب ماده ای است سخت و فیبری که از ساقه گیاهان چوبی بدست می آید و در اصطلاح گیاه شناسی، گیاه چوبی به گیاهانی گفته می شود که چهار شرط ذیل را دارا باشد:

از گیاهان آوندی باشد،

از گیاهان چند ساله باشد،

دارای یک تنه دائمی باشد،

و ساقه دارای ساختمان پسین باشد.

چنین شرایطی در تمام بازدانگان و گروهی از گیاهان دو لپه ای نهاندانگان، برقرار می باشد.

در علوم جنگل و چوب شناسی، گیاهان چوبی را به دو گروه تقسیم می کنند:

پهن برگان (نهاندانگان دو لپه ای) که در زبان انگلیسی، سخت چوب هم گفته می شود و سوزنی برگان (بازدانگان) که در زبان انگلیسی، نرم چوب، مخروطیان و همیشه سبز هم گفته می شود. البته این نامگذاری کلی و قراردادی می باشد. چنان که درخت سوزنی برگ با برگ پهن (گینکو)، بدون مخروط (سرخدار)، با چوب سخت (ارس) و یا خزان کننده (ملز) نیز وجود دارد و به همین ترتیب، درخت پهن برگ با برگهای فلسی بسیار ریز (گز و تاغ) و یا با چوب نرم (نمدار) و یا غیر خزان کننده (بلوط همیشه سبز) هم وجود دارند. در حال در زبان فارسی واژه های پهن برگان و سوزنی برگان اولین بار توسط ساعی (1327) بکار گرفته شد و امروز کاملا متداول است.

 اختلاف اساسی پهن برگان با سوزنی برگان، وجود آوند در بافت چوبی و نیز وجود تخمدان در اندام تولید مثل آنها است در حالی که سوزنی برگان داری تخمک بدون پوشش می باشند. تعداد و تنوع سوزنی برگان و گسترشگاه آنان محدود است. از سوزنی برگان امروز تنها 700-625 گونه (و با احتساب زیر گونه ها و واریته ها، 1005 تاکسون) باقی مانده است ( 2008 ، Bisby et ah) که اغلب در عرضهای بالای جغرافیایی می رویند. در کشور ما نیز به همین دلیل تنها چند نوع سوزنی برگ (سرخدار، زربین، نوش و ارس) گسترش دارد.

تک لپه ای ها بطور کلی فاقد ساختمان پسین می باشند و چوب تولید نمی کنند. گیاهانی از این راسته مانند خرما و نارگیل و یوکا نیز با وجود ساقه بلند و قطور، از نظر چوب شناسی، جزء گیاهان چوبی نمی باشند. در این گیاهان، در واقع، ساقه قطور، مجموعه ای از دمبرگ ها می باشد.

تعاریف فرآیند قالبگیری باز

فرآیند لایه گذاری دستی، استفاده از تقویت کننده ها به صورت خام، نظیر پارچه های سوزنی، پارچه های بافته شده یا به هم کوک زده شده، به صورتیکه به وسیله دست در محل خود قرار داده می شوند و سپس با رزین آغشته می گردند. رزین می تواند یا توسط دست یا دیگر وسایل مکانیکی به کار برده شود.

فرآیند لایه گذاری پاششی، استفاده از یک وسیله پاشش الیاف سوزنی که الیاف پیوسته را که به صورت دم اسبی هستند بریده و به تکه های سوزنی و با طول کوتاه در آورده و با مخلوط کردن رزین و الیاف که به عنوان Chop شناخته شده، آن را روی قالب قرار می دهد. این فرآیند شامل روش پاشش توسط اسپری اتمیزه شده و شبیه به کار بردن الیاف سوزنی با جریان غیر اتمیزه می باشد.

کاربردهای قالبگیری باز

چوب سان پلاست / مقالات /27 دی 97

فرآیند قالبگیری باز، آغشته سازی الیاف تقویت کننده با رزین است، از تکنیکهای دستی با کمک غلتک زدن روی لایه ها و خارج سازی هوای حبس شده نیز استفاده می شود. فاکتور اصلی در این عملیات انتقال رزین از یک مخزن ذخیره به قالب است. روشهای انتقال رزین در برخی حالتها، فرآیند ویژه ای را مشخص می کنند. برای مثال اگر رزینی با استفاده یک ظرف و قلم مو به صورت دستی به کار برده شود، این فرآیند به عنوان لایه گذاری دستی شناخته می شود. اگر رزین با استفاده از ابزارهای پاشش الیاف سوزنی که مرسوم است به کار برده شود، این فرآیند به عنوان پاشش توسط اسپری اطلاق می شود.

نحوه استفاده از چسب چوب پلاست

چوب سان پلاست / مقالات / 26 دی 97

ابتدا سطح مورد نظر را خشک و تمیز نموده، چوب پلاست را در صورت لزوم برش و آماده نموده و سطح پشت آن را به چسب آغشته و در روی دیوار یا زمین یا سقف قرار می دهند.

چسباندن یکی پس از دیگری چوب پلاست ها سرعت نصب را بالا برده و احتیاج به صرف زمان خاصی نیست.

درضمن میتوان درصورت سفارش کارفرما رنگ چسب با رنگ چوب پلاست به صورت همرنگ عرضه گردد.

گروه تولیدی چوب سان پلاست با بهره مندی از توان داخلی اقدام به تولید رزین LH22 نموده است،

با استفاده از این رزین علاوه بر جلوگیری از خوردگی چوب و ترک های حاصله از سرما و گرما (انبساط و انقباض) برای چوب ترمو و چوب پلاستیک در برابر احتراق حتی آتش مستقیم عایق می گردد.

این رزین به راحتی توسط کارگر ساده بر روی سطوح انواع چوب و چوب پلاستیک قابل اجراست و احتیاج به تخصص و ابزار خاصی ندارد.

این رزین ضد حریق هیچگونه آلودگی یا بوی نامطبوعی حتی حاصل از حریق را دارا نیست و اطمینان خاصی را برای کاربران ایجاد می نماید.

با دوام بودن ذاتی: در سال 1947 گارد ساحلی آمریکا یک سری قایقهای گشتی 40 فوتی را با استفاده از رزین پلی استر و فایبر گلاس ساخت، این قایقها تا اوایل دهه 1970 استفاده شدند تا اینکه به دلیل منسوخ شدن طراحی، از سرویس خارج شدند.

تستهای زیادی روی لایه ها بعد از خارج شدن از ماموریتهای آنها انجام شد و معلوم شد که فقط 2% الی 3% از استحکام اولیه بعد از 25 سال سرویس سخت، افت کرده است. مثالهای بیشماری از قایقها، ساختمانها و دیگر سازه های کامپوزیتی ساخته شده در دهه 1950 وجود دارند که هنوز در حال سرویس دهی هستند.

مزایای کامپوزیتها

کامپوزیتها نسبت به سایر مواد مهندسی مرسوم مزیتهایی را دارا هستند.

این مشخصه های مفید، قبول کامپوزیتها را در بسیاری از محصولات به سرعت ارتقاء بخشیده است.

استحکام ویژه بالا: استحکام ویژه عبارتی است که به نسبت استحکام به وزن اطلاق می شود. کامپوزیتها استحکام ویژه بالاتری نسبت به بسیاری از مواد دیگر دارا هستند.

توانایی شکل گیری: کامپوزیتها می توانند ساده تر از مواد دیگر به شکلهای پیچیده تر و دقیق تر ساخته شوند.

این مطلب به طراحان این آزادی را می دهد تا هر شکل و هر طرحی را ایجاد کنند. قایقها مثال خوبی از این موفقیت کامپوزیتها هستند. قایقها می توانند از مواد مختلفی نظیر، چوب، آلومینیم، فولاد و حتی سیمان ساخته شوند.

چرا اکثر قایقهای مورد علاقه امروزی از کامپوزیتهای فایبر گلاسی ساخته می شوند؟

دلیل آن این است که کامپوزیتها می توانند براحتی به شکلهای پیچیده قالبگیری شده و طراحی قایق را توسعه دهند.